Η ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης

Αντιμετωπίζοντας τα αισθήματα κατωτερότητας, την ανασφάλεια και το φόβο

πηγή :www.psyche.gr/autopepoithisi2.htm

του Νικήτα Καυκιού

Πίσω από τις μεγαλύτερες αδυναμίες μας,
κρύβονται οι μεγαλύτερες δυνατότητές μας.
Οι φόβοι και οι ανασφάλειες
είναι κίνητρα
τόλμης και δύναμης.
 
Η δυναμική διεκδίκηση των ατομικών δικαιωμάτων δεν υποδηλώνει εγωκεντρισμό και επιθετική διάθεση. Επιθετικότητα εκφράζουμε όταν για να διεκδικήσουμε τα δικαιώματά μας και να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες μας παραβιάζουμε τα δικαιώματα των άλλων και αδιαφορούμε για τις ανάγκες τους. Η επιθετικότητα ακόμα και αν μας προσφέρει κάποια αισθήματα αυτοδικαίωσης ή εκφόρτισης, μακροπρόθεσμα διαταράσσει τις σχέσεις μας και απομακρύνει του άλλους από κοντά μας. Από την άλλη πλευρά η υποχωρητικότητα δημιουργεί αισθήματα καταπίεσης και η καταπίεση οδηγεί σε εκρήξεις. Η ψύχραιμη διεκδίκηση των ατομικών μας δικαιωμάτων είναι βασική προϋπόθεση για την δημιουργία αρμονικών σχέσεων.
Οι άνθρωποι με χαμηλή αυτοπεποίθηση δεν εμπιστεύονται τις ικανότητές τους και εξαρτώνται πολύ από τη γνώμη των άλλων. Αποφεύγουν την ανάληψη ευθυνών και τις πρωτοβουλίες διότι φοβούνται την αποτυχία. Δεν αποδέχονται τον εαυτό τους έτσι όπως είναι και αισθάνονται ότι πρέπει να είναι πάντοτε ευπροσάρμοστοι και καθωσπρέπει για να γίνονται αποδεκτοί.
Συνήθως «προγραμματίζονται» να λειτουργούν με τον τρόπο αυτό από την παιδική τους ηλικία. Έχουν υποστεί την αυστηρή κριτική και τις υπερβολικές απαιτήσεις των γονέων ή την υπερπροστασία και την παρεμπόδιση της ανεξαρτησίας τους.
Οι άνθρωποι με χαμηλή αυτοπεποίθηση αισθάνονται ασφαλείς μόνο αν οι άλλοι τους αγαπούν χωρίς να τους κρίνουν ή να τους απορρίπτουν. Αισθάνονται σημαντικοί όταν οι άλλοι τους αναγνωρίζουν επειδή κάνουν πολύ καλά τη δουλειά τους ή πετυχαίνουν τα σχέδιά τους. Κατά βάθος πιστεύουν ότι για να αξίζουν και να τους δεχτούν οι άλλοι δεν θα έπρεπε να είχαν ελαττώματα και να έκαναν λάθη. Λόγω της ευαισθησίας που τους χαρακτηρίζει αισθάνονται συχνά πληγωμένοι, ταραγμένοι και θυμωμένοι από τις απόψεις και τις κριτικές των άλλων.
Η αυτοπεποίθηση δεν χαρακτηρίζει με τον ίδιο τρόπο όλους τους τομείς της ζωής τους. Μπορεί για παράδειγμα να αισθάνονται ότι τα καταφέρνουν πολύ καλά στον επαγγελματικό τομέα αλλά ότι αποτυγχάνουν στον ερωτικό τομέα. Μπορεί να αισθάνονται ότι έχουν πολύ όμορφη εξωτερική εμφάνιση αλλά ότι δεν μπορούν να κάνουν φίλους. Η έλλειψη της αυτοπεποίθησης δεν σημαίνει ότι έχουν χαμηλές ικανότητες αλλά ότι συγκρίνουν τις πραγματικές τους ικανότητές με ένα ιδανικό εαυτό ή με τις εξωπραγματικές προσδοκίες ανθρώπων ή κοινωνικών ομάδων που είναι σημαντικές για αυτούς.
Τα άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση χαρακτηρίζονται από:
Αισθήματα κατωτερότητας και ανασφάλειας.
Δυσκολία κοινωνικής ένταξης και αισθήματα μοναξιάς.
Υπερβολική ευθιξία και χαμηλές αντοχές στις συντροφικές σχέσεις.
Παραμέληση ικανοποίησης βασικών προσωπικών αναγκών.
Παραμέληση της εξωτερικής εμφάνισης.
Υπερβολική ενασχόληση με αυτό που οι άλλοι σκέπτονται για αυτούς.
Υπερβολική ανησυχία μήπως και ενοχλήθηκε κάποιος άλλος εξ’ αιτίας τους.
Διάχυτο άγχος και συχνά αισθήματα απογοήτευσης.
Δυσκολία να ερμηνεύσουν με ειλικρίνεια την πραγματικότητα.
Επικέντρωση στα αρνητικά στοιχεία μιας κατάστασης.
Μειωμένες κοινωνικές δεξιότητες.
Δυσκολία να δέχονται φιλοφρονήσεις.
Έλλειψη εμπιστοσύνης στις προσωπικές τους απόψεις.
Χαμηλές προσδοκίες από τη ζωή.
Αναπάντεχες εκρηκτικές συμπεριφορές.
Αποφυγή των προκλήσεων.
Κοινωνική απόσυρση.
Διαταραχές στη συγκέντρωση, τον ύπνο και τη διατροφή

Τα άτομα με υψηλή αυτοεκτίμηση χαρακτηρίζονται από:
Υπευθυνότητα για τις πράξεις τους.
Αισιοδοξία, δημιουργικότητα, αγωνιστικότητα και τόλμη.
Συγκρότηση, αυτοέλεγχο και εσωτερική ισορροπία.
Ανθεκτικότητα στις αρνητικές κριτικές των άλλων.
Ανεκτικότητα και σεβασμό για τους άλλους. [...]

 

 

 

Y.C.