Πολυφωνικό τραγούδι από τα Κτίσματα Πωγωνίου Ηπείρου.
Το τραγούδι έχει θέμα το διωγμό των Ελλήνων Χριστιανών κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας και συναντάται επίσης στη Δερόπολη της Βόρειας Ηπείρου. Ο ρυθμός του κομματιού είναι σε εκτελέσεις και 3/4, των 4/4 (2-2) αλλά και των 5/8 και χορεύεται αντίστοιχα ως προς τους δύο πρώτους ρυθμούς ως «ΣΥΡΤΟ ΣΤΑ ΤΡΙΑ» αλλά και ως «ΣΥΡΤΟ ΣΤΑ ΔΥΟ».
Το τραγούδι έχει θέμα το διωγμό των Ελλήνων Χριστιανών κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας και συναντάται επίσης στη Δερόπολη της Βόρειας Ηπείρου. Ο ρυθμός του κομματιού είναι σε εκτελέσεις και 3/4, των 4/4 (2-2) αλλά και των 5/8 και χορεύεται αντίστοιχα ως προς τους δύο πρώτους ρυθμούς ως «ΣΥΡΤΟ ΣΤΑ ΤΡΙΑ» αλλά και ως «ΣΥΡΤΟ ΣΤΑ ΔΥΟ».
Μωρ’ Δεροπολίτισσα μωρ’ καημένη,
μωρ’ Δεροπολίτισσα ζη… μωρ’ ζηλεμένη.
------
Bάλ’ το φέσι σου στραβά μωρ’ καημένη,
βάλ’ το φέσι σου στραβά ζη… μωρ’ ζηλεμένη.
------
‘Σύ (ντ)α πας στην εκκλησιά μωρ’ καημένη,
‘σύ (ντ)α πας στην εκκλησιά ζη… μωρ’ ζηλεμένη.
------
Με λαμπάδες με κεριά μωρ’ καημένη,
με λαμπάδες με κεριά ζη… μωρ’ ζηλεμένη.
------
Και με μοσκοθυμιατά μωρ’ καημένη,
και με μοσκοθυμιατά ζη… μωρ’ ζηλεμένη.
------
Για προσκύνα για τ’ εμάς μωρ’ καημένη,
για προσκύνα για τ’ εμάς ζη μωρ’ ζηλεμένη.
------
Για τ’ εμάς τους Χριστιανούς μωρ’ καημένη,
για τ’ εμάς τους Χριστιανούς ζη… μωρ’ ζηλεμένη.
------
Τι μας πλάκωσε η Τουρκιά μωρ’ καημένη,
τι μας πλάκωσε η Τουρκιά ζη… μωρ’ ζηλεμένη.
------
Κι όλη η Αρβανιτιά μωρ’ καημένη,
κι όλη η Αρβανιτιά ζη… μωρ’ ζηλεμένη.
------
Και μας σφάζουν σαν τ’ αρνιά μωρ’ καημένη,
και μας σφάζουν σαν τ’ αρνιά ζη… μωρ’ ζηλεμένη.
------
Σαν τ’ αρνιά την Πασχαλιά μωρ’ καημένη,
σαν τ’ αρνιά την Πασχαλιά ζη… μωρ’ ζηλεμένη.
------
Σαν κατσίκια τ’ Αγιωργιού μωρ’ καημένη,
σαν κατσίκια τ’ Αγιωργιού ζη… μωρ’ ζηλεμένη.
------
Σαν τραγιά τ’ Αϊ-Θανασιού μωρ’ καημένη,
σαν τραγιά τ’ Αϊ-Θανασιού ζη… μωρ’ ζηλεμένη.
πηγή : kanellatou.gr
****************
μωρ’ Δεροπολίτισσα ζη… μωρ’ ζηλεμένη.
------
Bάλ’ το φέσι σου στραβά μωρ’ καημένη,
βάλ’ το φέσι σου στραβά ζη… μωρ’ ζηλεμένη.
------
‘Σύ (ντ)α πας στην εκκλησιά μωρ’ καημένη,
‘σύ (ντ)α πας στην εκκλησιά ζη… μωρ’ ζηλεμένη.
------
Με λαμπάδες με κεριά μωρ’ καημένη,
με λαμπάδες με κεριά ζη… μωρ’ ζηλεμένη.
------
Και με μοσκοθυμιατά μωρ’ καημένη,
και με μοσκοθυμιατά ζη… μωρ’ ζηλεμένη.
------
Για προσκύνα για τ’ εμάς μωρ’ καημένη,
για προσκύνα για τ’ εμάς ζη μωρ’ ζηλεμένη.
------
Για τ’ εμάς τους Χριστιανούς μωρ’ καημένη,
για τ’ εμάς τους Χριστιανούς ζη… μωρ’ ζηλεμένη.
------
Τι μας πλάκωσε η Τουρκιά μωρ’ καημένη,
τι μας πλάκωσε η Τουρκιά ζη… μωρ’ ζηλεμένη.
------
Κι όλη η Αρβανιτιά μωρ’ καημένη,
κι όλη η Αρβανιτιά ζη… μωρ’ ζηλεμένη.
------
Και μας σφάζουν σαν τ’ αρνιά μωρ’ καημένη,
και μας σφάζουν σαν τ’ αρνιά ζη… μωρ’ ζηλεμένη.
------
Σαν τ’ αρνιά την Πασχαλιά μωρ’ καημένη,
σαν τ’ αρνιά την Πασχαλιά ζη… μωρ’ ζηλεμένη.
------
Σαν κατσίκια τ’ Αγιωργιού μωρ’ καημένη,
σαν κατσίκια τ’ Αγιωργιού ζη… μωρ’ ζηλεμένη.
------
Σαν τραγιά τ’ Αϊ-Θανασιού μωρ’ καημένη,
σαν τραγιά τ’ Αϊ-Θανασιού ζη… μωρ’ ζηλεμένη.
πηγή : kanellatou.gr
****************
[...] Το τραγούδι «Μώρ Δεροπολίτισσα» ως η δική μας ανθρώπινη «Άγια Σοφιά»
Ασφαλώς το τραγούδι αυτό κατέχει θέση Ακροπόλεως στα ιστορικά μας τραγούδια. Ως ύμνο κατά του εξισλαμισμού, αποτελεί την δική μας «Άγια Σοφιά», με αντίθετους όρους. Η Άγια Σοφιά, ο ναός σύμβολο της ορθόδοξης αυτοκρατορίας, τούρκεψε. Η Δεροπολίτισσα,- (άνθρωπος, ή γυναικεία μορφή) «δεν τούρκεψε». Τυχαίο;! Όχι! Όπως δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι το τραγούδι, (στην ουσία εκείνοι που αλλαξοπίστησαν) δεν απευθύνεται στις δεκάδες ναούς και μοναστήρια που περιβάλουν την περιοχή της Δρόπολης, μέχρι το σημείο που να αποκαλείται ένα ξεχωριστό Άγιο Όρος, αλλά στη Δροπολίτισα. Όταν η Πόλη έπεφτε στα χέρια της Τουρκιάς, η Δρόπολη απελευθερώνονταν (πρόσκαιρα) από το ζυγό της. Όταν οι γύρω περιοχές τούρκευαν η Δρόπολη συνέχιζε να πηγαίνει στην εκκλησία, «υποχρεωμένη» όμως να προσκυνάει για όλους εκείνους που αναγκάστηκαν να αλλαξοπιστήσουν. Έτσι μετατράπηκε σε έναν γενικότερο συμβολισμό αντίστασης και προσδοκίας για την τύχη της ορθοδοξίας και του ελληνισμού.
Οι στίχοι «Τι μας πλάκωσε η Τουρκιά/ και μας σφάζουν σαν τ’ αρνιά», δημιουργεί τις προϋποθέσεις να συλλάβουμε ως χρονολογία δημιουργίας του τραγουδιού την περίοδο αμέσως μετά την αποτυχημένη εξέγερση του Διονύσου του Φιλόσοφου στα 1611, η αφετηρία και τα κίνητρα της οποίας θα πρέπει επίσης, να αναζητηθούν στη Δρόπολη.
Το τραγούδι μαρτυράει επίσης και το γεγονός ότι το ορθόδοξο στοιχείο είχε κοπεί στη μέση. Το ένα τμήμα, που βιαίως αλλαξοπίστησε και του απαγορεύτηκε να πάει στην εκκλησία και το άλλο που αντιστέκεται και πρέπει να προσκυνήσει και για το υπόλοιπό. Το δεύτερο συμβολίζει η λαμπερή μορφή της Δεροπολίτισσας «ζηλεμένη» που βάζει το φέσι της στραβά (ένδειξη λεβεντιάς και υπερηφάνειας) για να πάει στην εκκλησιά. Κάπου στα χρονικά περιθώρια του τραγουδιού σημαδεύεται η απαρχή όχι μόνο της θρησκευτικής αλλά και εθνικής διαφοροποίησης της περιοχής. Ένας λόγος παραπάνω λοιπόν για να το αποκαλέσουμε τη Δροπολίτισσα του τραγουδιού, ως τη δική μας «Άγια Σοφιά».
ΤΕΛΟΣ
Παναγιώτης Μπάρκας για το «Βορειοηπειρώτη»
Αργυρόκαστρο 13.10.2012
Απόσπασμα από την ανάρτηση με τίτλο " Δεροπολίτισσα-η Αγιά-Σοφιά της Βορείου Ηπείρου", ένα εξαιρετικό κείμενο του Παν. Μπάρκα
στο blog " Θησαυρός Γνώσεων και ευσεβείας"
παραδοσιακό τραγούδι
δημοτικό τραγούδι
ηπειρώτικο πολυφωνικό
δημοτικό τραγούδι
ηπειρώτικο πολυφωνικό
Δεροπολίτισσα
Μοιρολόι κλαρίνου για τους άταφους ήρωες του '40
ΜΟΙΡΟΛΟΙ ΚΛΑΡΙΝΟΥ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΤΑΦΟΥΣ ΤΟΥ '40
8500 Έλληνες στρατιώτες, πεσόντες στις μάχες της αντίστασης κατά των Ιταλών εισβολέων το 1940, κείτονται άταφοι ακόμα στα εδάφη της Βορείου Ηπείρου.
Παρά την μονογραφή από την 21η Νοεμβρίου του 2008, της ελληνοαλβανικής συμφωνίας για τη δημιουργία δύο στρατιωτικών κοιμητηρίων στην Βόρεια Ήπειρο, το αλβανικό κράτος εξακολουθεί να μηχανεύεται εμπόδια στη διευθέτηση αυτού του ιδιαίτερης ανθρωπιστικής και συναισθηματικής σημασίας θέματος για όλο τον ελληνικό λαό.
Στο ίδιο μήκος κυμαίνεται η αντιμετώπιση από πλευράς των αλβανικών αρχών και της διμερής συμφωνίας που υπεγράφη τον Απρίλιο του 2009, κατά την επίσκεψη του τότε Έλληνα πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή, αναφορικά με τη διευθέτηση των θαλάσσιων συνόρων και της σχετικής υφαλοκρηπίδας. Ενώ η Ελλάδα ανέμενε την κύρωση της εν λόγω συμφωνίας από την αλβανική βουλή, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Αλβανίας, με μια πρωτοφανή απόφαση, ακύρωσε τη Σύμβαση ως μή-συνταγματική!
Εντός του ίδιου πλαισίου θα πρέπει να ενταχθεί και η γενικότερη στρατηγική συρρίκνωσης και περιορισμού της ελληνικής εθνικής μειονότητας στη Βόρεια Ήπειρο μέσω της συνεχούς καταπάτησης των μειονοτικών δικαιωμάτων της, κατά παράβαση των σχετικών διεθνών συνθηκών και ιδιαίτερα της Σύμβασης Πλαίσιο για την Προστασίας των Εθνικών Μειονοτήτων του Συμβουλίου της Ευρώπης. Να θυμίσουμε απλά την πολύ πρόσφατη (Αύγουστος 2010)απάνθρωπη δολοφονία του Αριστοτέλη Γκούμα, στη Χιμάρα, επειδή μιλούσε τη μητρική του γλώσσα αλλά και την, λίγο παλαιότερη, ποινική καταδίκη με καθαίρεση από τα δημαρχιακά καθήκοντα και ποινή φυλάκισης του Βασίλη Μπολάνου, Προέδρου της Πολιτικής Οργάνωσης της Ελληνικής Μειονότητας «ΟΜΟΝΟΙΑ», επειδή θέλησε οι πινακίδες σήμανσης οδών στην περιοχή δικαιοδοσίας του δήμου της Χιμάρας να αναγράφονται και στην ελληνική.
Δεν θα ήταν υπερβολή να πει κανείς ότι φαίνονται τα Τίρανα να εμπαίζουν στην κυριολεξία την Αθήνα, προσποιούμενα από τη μία την φίλη γείτονα, όποτε χρειάζονται τη στήριξή της (όπως στις αρχές του 2009, για την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ), κι από την άλλη δεν χάνουν ευκαιρία να βάλλουν ευθαίως έναντι των ελληνικών συμφερόντων όποτε περνάει από το χέρι τους. Είναι ίσως καιρός η ελληνική κυβέρνηση να επαναπροσδιορίσει τη στάση της απέναντι στην διφορούμενη αυτή αλβανική τακτική.
www.aftonomi.gr
8500 Έλληνες στρατιώτες, πεσόντες στις μάχες της αντίστασης κατά των Ιταλών εισβολέων το 1940, κείτονται άταφοι ακόμα στα εδάφη της Βορείου Ηπείρου.
Παρά την μονογραφή από την 21η Νοεμβρίου του 2008, της ελληνοαλβανικής συμφωνίας για τη δημιουργία δύο στρατιωτικών κοιμητηρίων στην Βόρεια Ήπειρο, το αλβανικό κράτος εξακολουθεί να μηχανεύεται εμπόδια στη διευθέτηση αυτού του ιδιαίτερης ανθρωπιστικής και συναισθηματικής σημασίας θέματος για όλο τον ελληνικό λαό.
Στο ίδιο μήκος κυμαίνεται η αντιμετώπιση από πλευράς των αλβανικών αρχών και της διμερής συμφωνίας που υπεγράφη τον Απρίλιο του 2009, κατά την επίσκεψη του τότε Έλληνα πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή, αναφορικά με τη διευθέτηση των θαλάσσιων συνόρων και της σχετικής υφαλοκρηπίδας. Ενώ η Ελλάδα ανέμενε την κύρωση της εν λόγω συμφωνίας από την αλβανική βουλή, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Αλβανίας, με μια πρωτοφανή απόφαση, ακύρωσε τη Σύμβαση ως μή-συνταγματική!
Εντός του ίδιου πλαισίου θα πρέπει να ενταχθεί και η γενικότερη στρατηγική συρρίκνωσης και περιορισμού της ελληνικής εθνικής μειονότητας στη Βόρεια Ήπειρο μέσω της συνεχούς καταπάτησης των μειονοτικών δικαιωμάτων της, κατά παράβαση των σχετικών διεθνών συνθηκών και ιδιαίτερα της Σύμβασης Πλαίσιο για την Προστασίας των Εθνικών Μειονοτήτων του Συμβουλίου της Ευρώπης. Να θυμίσουμε απλά την πολύ πρόσφατη (Αύγουστος 2010)απάνθρωπη δολοφονία του Αριστοτέλη Γκούμα, στη Χιμάρα, επειδή μιλούσε τη μητρική του γλώσσα αλλά και την, λίγο παλαιότερη, ποινική καταδίκη με καθαίρεση από τα δημαρχιακά καθήκοντα και ποινή φυλάκισης του Βασίλη Μπολάνου, Προέδρου της Πολιτικής Οργάνωσης της Ελληνικής Μειονότητας «ΟΜΟΝΟΙΑ», επειδή θέλησε οι πινακίδες σήμανσης οδών στην περιοχή δικαιοδοσίας του δήμου της Χιμάρας να αναγράφονται και στην ελληνική.
Δεν θα ήταν υπερβολή να πει κανείς ότι φαίνονται τα Τίρανα να εμπαίζουν στην κυριολεξία την Αθήνα, προσποιούμενα από τη μία την φίλη γείτονα, όποτε χρειάζονται τη στήριξή της (όπως στις αρχές του 2009, για την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ), κι από την άλλη δεν χάνουν ευκαιρία να βάλλουν ευθαίως έναντι των ελληνικών συμφερόντων όποτε περνάει από το χέρι τους. Είναι ίσως καιρός η ελληνική κυβέρνηση να επαναπροσδιορίσει τη στάση της απέναντι στην διφορούμενη αυτή αλβανική τακτική.
www.aftonomi.gr
Υάκινθος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου