Ἡ μεταπτωτική ὑπαρξιακή πορεία τοῦ ἀνθρώπου μέσα στό καθεστώς τῆς βίας τῆς ἀμετανοησίας

Ιωάννη Κορναράκη

πηγή : Ομολογία Πίστεως   Κυριακή, 5 Σεπτεμβρίου 2010

[...]  Ὁ Ἀδάμ πάντως ὑπέκυψε στήν πίεση τῆς δαιμονικῆς βίας καί κράτησε τά πόδια του κολλημένα στό χῶρο τῆς ἀμετανοησίας.

Μιά προϋπόθεση γιά μιά τέτοια ἐμμονή ἦταν βέβαια καί ἡ βίαιη, μέσα σέ μιά μόνο στιγμή, ἀλλαγή τῆς ὑπαρξιακῆς του προοπτικῆς.

Μέ τήν προσδοκία τῆς ἄμεσης κατακτήσεως τῆς αὐτοθεΐας καί ἰσοθεΐας ("Καί ἔσεσθε ὡς Θεοί"), πού τοῦ ὑπαγόρευσε ἡ δαιμονική παρέμβαση, λαχτάρησε ὁ ἀδαμικός ἄνθρωπος μιά πραγματικά ἰσόθεη ἀνύψωση τοῦ ἑαυτοῦ του. Ἔτσι τή στιγμή πού ἔχανε, μέ τήν πράξη τῆς παραβάσεως, ἀπό τό ὀπτικό πεδίο τῆς συνειδήσεώς του, τήν "εἰκόνα τοῦ κτίσαντος αὐτόν", τοῦ Θεοῦ, προσδοκοῦσε καί ἀνέμενε, μέ σίγουρη αἰσιοδοξία, νά γεμίζη τό ὀπτικό του αὐτό πεδίο μέ τήν "ὑπερμεγέθη", "θεοποιημένη" εἰκόνα τοῦ ἑαυτοῦ του.

Καί πραγματικά ἔτσι ἔγινε! Τη θέση τοῦ Θεοῦ, τῆς εἰκόνος τοῦ Θεοῦ, στήν προπτωτική ἀδαμική συνείδηση, κατέλαβε ἡ προσωπική εἰκόνα τοῦ αὐτουργοῦ, τῆς παραβάσεως τῆς ἐντολῆς τοῦ Θεοῦ, ἀδαμικοῦ ἀνθρώπου.

Ναί! Ὁ ἄνθρωπος "μεταποιήθηκε", μέ τή συνεργία τῆς δαιμονικῆς βίας σέ "Θεό"! Ὁ ὄφις εἶχε, ἀπό κάποια ἀλλη ἄποψη "δίκιο". Ὁ ἄνθρωπος ἔγινε "Θεός"!

Ἤ μάλλον ἡ εἰκόνα, ἠ αὐτοσυνειδησία του ἀνθρώπου γέμισε μέ τη δική του, "θεϊκῆς" πλέον ποιότητος, εἰκόνα!

Ἀλλά ἐπρόκειτο φυσικά γιά τήν ψευδαίσθηση ἐκείνη, πού ἡ δαιμονική βία ἐγέννησε μέσα στό κέντρο, τόν ὀμφαλό τῆς αὐτοσυνειδησαίας του, γιά νά ἐμποδίση ἀποτελεσματικά κάθε προσπάθεια ἐξόδου τοῦ ἑαυτοῦ του ἀπό τόν ἑαυτό του, ἀπό τήν αὐθεντική δίοδο διαφυγῆς, ἀπό τό πέρασμα τῆς μετανοίας.

Ἔτσι ἐγκλωβισμένος ὁ Ἀδάμ σ' ἕνα ἐγωκεντρικό καί σέ μιά "ταυτοποίηση" τοῦ ἑαυτοῦ του, δαιμονικῆς ποιότητος καί... τεχνολογίας, ἔμεινε καρφωμένος στή θέση καί τήν κατάσταση τῆς ἀμετανοησίας.

Εἶχε διαλέξει πλέον τό δρόμο του! Ἦταν ὁ δρόμος τοῦ ἐγωκεντρισμοῦ καί τῆς αὐτολατρείας, τῆς ναρκισσιστικῆς του θωπείας. Ἡ δαιμονική βία εἶχε κερδίσει καί τό τελευταῖο της χαρτί. Ἡ ἀγάπη καί τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ δέν τόν ἔπεισαν νά ἐπιστρέψει ἀπό τή δαιμονική βία στήν ἐλευθερία τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ.

Ὁ Θεός πάντως, σεβόμενος τήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου καί ἐπομένως τίς προσωπικές του ἐπιλογές, δέν ἔμενε νά κάνει τίποτε ἄλλο, παρά νά "κατευοδώσει" τόν παραβάτη ἀδαμικό ἄνθρωπο στή νέα ὑπαρξιακή του πορεία, ἔξω ἀπό τόν παράδεισο, στήν πορεία τοῦ ἐγωκεντρισμού καί τῆς αὐτοθεΐας!

Ναί! Ὁ Θεός κατευόδωσε, τόν ἀποστάτη τῆς ἀγάπης του καί τοῦ ἐλέους του, ἀδαμικό ἄνθρωπο, στήν πορεία τῆς ἀμετανοησίας του.

Δέν τόν ἄφησε νά φύγει ἐντελῶς ἀνίδεος καί ἀπαρηγόρητος, χωρίς μιά ἐλπίδα καί μιά δυνατότητα προσδοκίας ἀπελευθερώσεως ἀπό τήν ἀμετανοησία του, δηλ. ἀπό τόν ἑαυτό του, τό δουλωμένο στή δαιμονική βία ἑαυτό του.

Τοῦ παρέδωσε, ὡς φυλακτό καί ἰδιαίτερη εὐλογία, τό πρῶτο εὐαγγέλιο τῆς σωτηρίας του, τό "πρωτευαγγέλιο" μιᾶς ἐλπίδας καί μιᾶς προσδοκίας καινούριας, λυτρωτικῆς ὑπαρξιακῆς προοπτικῆς.

Συγχρόνως ὅμως τόν ἐνημέρωσε, ὡς πρός τίς δυσκολίες πού θά ἀντιμετώπιζε στήν πορεία τῆς ἀποστασίας του καί τῆς ἐμμονῆς του στήν ἀμετανοησία του. Τοῦ ξεκαθάρισε, ὅτι τό κυριαρχικό στοιχεῖο, στή νέα ποιότητα ζωῆς πού διάλεξε, θά εἶναι πάντοτε ἡ ἐξουθενωτική γι' αὐτόν καί ἀνελέητη καταπίεση τῆς δαιμονικῆς βίας.

Ὄχι! Ὁ Θεός δέν ἐτιμώρησε τόν παραβάτη τῆς ἐντολῆς του ἀδαμικό ἄνθρωπο. Τοῦ διευκρίνησε ἀπλῶς τό εἶδος καί τόν τρόπο τῆς νέας ζωῆς του. Τοῦ ἐξήγησε τό εἶδος καί τόν τρόπο τῆς συμπεριφορᾶς πρός αὐτόν τῆς δαιμονικῆς βίας, πού, ὁ ἴδιος αὐτός ἄνθρωπος, ἀποδέχθηκε ὡς σύμβουλο καί ὁδηγό του, κατά τήν προσπάθεια τῆς συλλογιστικῆς "ἐπεξεργασίας" τοῦ ὑπαρξιακοῦ του διλλήματος νά ἐπιλλέξει τό ἕνα ἤ τό ἄλλο. Τό θέλημα τοῦ Θεοῦ ἤ τήν ὑποβολή τοῦ διαβόλου.

"Τῶ δέ Ἀδάμ εἶπεν (ὁ Θεός)· ὅτι ἤκουσας τῆς φωνῆς τῆς γυναικός σου καί ἔφαγες ἀπό τοῦ ξύλου, ο῟υ ἐνετειλάμην σοι τοῦτου μόνου μή φαγεῖν, ἀπ' αὐτοῦ ἔφαγες, ἐπικατάρατος ἡ γῆ ἐν τοῖς ἔργοις σου· ἑν λύπαις φαγῇ αὐτήν πάσας τάς ἡμέρας τῆς ζωῆς σου· ἁκάνθας καί τριβόλους ἀνατελεῖ σοι, καί φαγῇ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ. Ἐν ἰδρῶτι τοῦ προσώπου σου φαγῇ τόν ἄρτον σου, ἕως τοῦ ἁποστρέψαι σε εἰς τήν γῆν, ἐξ ἦς ἐλήφθης, ὅτι γῆ εἶ καί εἰς γῆν ἀπελεύσῃ.

Ἡ μαρτυρική αὐτή πορεία τοῦ ἀνθρώπου, στό χῶρο τῆς ἀμετανοησίας του, προδιαγράφεται στά λόγια αὐτά τοῦ Θεοῦ ὡς ἀντιδικία τοῦ ἀνθρώπου μέ τή βία!

Ἀλλά βέβαια ἡ ἀθέτηση τῆς ἐντολῆς τοῦ Θεοῦ δέν ἐτύφλωσε τελείως, σέ βαθμό δηλ. ὁριστικῆς νεκρώσεως, τή συνείδηση τοῦ ἀνθρώπου. Ἄν καί βυθίστηκε ὁ νοῦς του στό σκότος τῆς δαιμονικῆς γοητείας καί ἄν καί ἀλλοιώθηκε, πρός "ὄφελος" αὐτῆς τῆς γοητείας, ἡ πνευματική δυναμική τοῦ θεογενοῦς ἀξιολογικοῦ του κριτηρίου, ἔμεινε σέ λειτουργία, στοιχειώδους ἱκανότητος διακρίσεως, ἕνα ἐλάχιστο δυναμικό τῆς συνειδήσεως αὐτῆς, ὥστε νά ἀποδεικνύεται ἀληθινός καί ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, σύμφωνα μέ τόν ὁποῖο, ἡ γεῦση τοῦ καρποῦ τοῦ ἀπηγορευμένου δένδρου, θά κατέλιπε στή συνείδηση τοῦ ἀδαμικοῦ ἀνθρώπου τή στοιχειώδη ἱκανότητα τοῦ "γινώσκειν καλόν καί πονηρόν".

Ὁ ἀδαμικός ἄνθρωπος, πρίν ἀπό τή πτώση του, εἶχε γεύση καί πεῖρα τοῦ ἀγαθοῦ, ἀφοῦ τό "κατ' εἰκόνα", ἡ πνευματική του δηλαδή ὑπόσταση καί προῖκα, ἦταν θεόκτιστη καί θεογενής. Κατά τήν πτώση του ὅμως αὐτός ἔλαβε πλέον καί πεῖρα τοῦ πονηροῦ καί γιά τό λόγο αὐτό ἀκριβῶς θά μποροῦσε νά αἰσθάνεται καί νά ἀντιλαμβάνεται τήν ἐξουσιαστική, πάνω σ' αὐτήν, "πονηρή" κυριαρχία τῆς βίας ὡς τό κατ' ἐξοχήν ἀρνητικό στοιχεῖο τῆς ταλαίπωρης καί μαρτυρικῆς του ζωῆς.

Ἐτσι ἐξ ἀρχῆς τῆς πορείας του, ἀντιλήφθηκε, ὅτι αὐτό πού καταστάλαξε, σάν βασικός του ὑπαρξιακός προβληματισμός ἦταν πλέον ἡ ἀντιδικία του μέ τή βία.

Ναί. Κάθε πρόβλημα τῆς νέας του ζωῆς, μικρό ἤ μεγάλο, κάθε ἀντιξοότητα καί δυσκολία, στήν προσπάθεια τῆς ἐπιβιώσεώς του, ἀλλά καί κάθε πόνος καί ὀδύνη, κάθε ἀπογοήτευση καί ἀπελπισία, στό συνολικό τρόπο ὑπάρξεως, ἀλλά καί στις λεπτομέρειες τῆς καθημερινότητος, ἐπρόκειτο νά βιώνεται στό ἑξῆς ὡς καταπιεστική καί ἐξουθενωτική παρουσία βίας καί ἀλύτρωτου καί ἀναπόφευκτου ἀναγκασμοῦ.

Καί, πάνω ἀπ' ὅλα αὐτά ὁ θάνατος. Πολύ ἐνωρίς κατάλαβε ὁ ἄνθρωπος, ὅτι ἡ ἀντιδικία του μέ τή βία τελείωνε μ' ἕνα ἀναπόφευκτο γεγονός· μέ τό θάνατο.

Αὐτό ἐσήμαινε πλέον γιά τόν ἄνθρωπο, ὅτι ἡ βία ἐγκαινίαζε τήν εἴσοδό του στή ζωή ("Καί τῆ γυναικῖ εἶπε... ἐν λύπαις τέξῃ τέκνα") ἀλλά καί ἔκλεινε τελεσίδικα τήν αὐλαία τῆς ὑπάρξεως· "ἔσχατος γάρ ἔχθρός ὁ θάνατος"!

Ἡ ἐπιλογή ἑπομένως τῆς ἀμετανοησίας καί ἡ ἀντίσταση τοῦ ἀδαμικοῦ ἀνθρώπου στή μετάνοια, στήν ἀναγνώριση καί ἀποδοχή τῆς προσωπικῆς του εὐθύνης καί ἐνοχῆς γιά τήν τραγωδία τῆς πτώσεως, τόν παγίδευσε ἀμετάκλητα στό ἰσόβιο τυραννικό καθεστώς τῆς δαιμονικῆς βίας.

Βέβαια, τό ἀναμφισβήτητο δικαίωμα τοῦ ἀδαμικοῦ ἀνθρώπου γιά ἐπιλογή (ὅποια κι ἄν ἦταν αὐτή) φαίνεται νά βρίσκεται σέ κάποια ἀντίφαση μέ τήν τραγωδία τῆς πτώσεως καί τήν ἀμετάκλητη δουλεία τουστήν τυραννία τῆς δαιμονικῆς βίας. Ἀλλ' ἐάν τό ἀποτέλεσμα, κάθε ἐπιλογῆς τοῦ ἀνθρώπου αὐτοῦ, ἦταν μόνο θετικό γι' αὐτόν "ἐκ προδιαγραφῆς" (δηλ. "ἐκ κατασκευῆς"), στήν οὐσία δέν θά εἶχε δυνατότητα ἐπιλογῆς καί ἄρα δικαίωμα ἐπιλογῆς.

Δηλαδή δέν θά ἦταν πλασμένος πραγματικά ἐλεύθερος! Θά ἦταν ὑπό τήν ἀπόλυτη (καί ἐπομένως δεσμευτική γι' αὐτόν) δεσποτεία τοῦ ἀγαθοῦ καί τοῦ θετικοῦ, χωρίς καμία δυνατότητα ἐλεύθερης, προσωπικῆς ἐπιλογῆς μεταξύ ἀντιθέτων. Μεταξύ τοῦ θετικοῦ καί τοῦ ἀρνητικοῦ, τοῦ καλοῦ καί τοῦ πονηροῦ.

Σέ μιά τέτοια περίπτωση δέν θά ἦταν δυνατό νά τοῦ καταλογισθεῖ ὁποιαδήποτε εὐθύνη γιά καλή ἤ πονηρή ἐπιλογή. Δέν θά ἦταν ἔνοχος καί ὑπεύθυνος γιά μιά ἀρνητική, γιἀ τήν ὕπαρξή του, ἐπιλογἠ οὔτε ἀξιέπαινος γιά μιά ἐλεὐθερη, χωρίς καμμία πίεση ἤ άναγκασμό, προτίμησή του, ἀφοῦ δέν θά εἶχε μιά τέτοια δυνατότητα.

Ἡ ἐπιλογή ὅμως τοῦ ναί ἤ τοῦ ὄχι, στόν ἀπηγορευμένο καρπό, ἀποτελεῖ ὡς δυνατότητα ἀλλά καί δικαίωμα ἀξιολογικῆς διακρίσεως, τή λυδία λίθο τῆς ἐλευθερίας μέ τήν ὁποία ὁ Θεός ἐπροίκισε τό τελειότερο δημιούργημά του.

Ἐτσι στό καθεστώς τῆς τυραννίας καί τῆς δουλείας τῆς δαιμονικῆς βίας εἰσῆλθε ὁ ἄνθρωπος κάνοντας χρήση τοῦ ὑψίστου καί θεοειδοῦς ("κατ' εἰκόνα") δικαιώματος τῆς ἐλευθερίας του. Αὐτό τό τελευταῖο γεγονός δείχνει, ὅτι ἡ ἐπιστροφή τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν ἀμετανοησία (τό καθεστώς τῆς δαιμονικῆς βίας) στή μετάνοια (στήν ἀγάπη καί τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ) πρέπει νά γίνει μόνο ἀπό τόν ἴδιο δρόμο· ἀπό τό δρόμο τῆς δικῆς του προσωπικῆς καί ἐλευθέρας ἐπιλογῆς.

Μέ τή χρήση τῆς δικῆς του έλευθερίας μπῆκε ὁ ῎ανθρωπος στήν παγίδα τῆς δαιμονικῆς βίας. Μέ τήν χρήση τῆς δικῆς του ἐλευθερίας πρέπει πάλι νά βγῆ ἀπό τήν παγίδα αὐτή.

Μιά τέτοια δεοντολογία διασώζει ὄχι μόνο την πραγματικότητα τῆς ἐλευθερίας τοῦ ἀνθρώπου ἀλλά καί τήν ἀξιοπρέπεια τῆς ὑπαρξιακῆς του ποιότητος, ἡ ὁποία, ἔστω καί μεταπτωτική (ὑποβαθμισμένη ἀξιολογικά) φέρνει μέσα της τό σπέρμα τῆς θεϊκῆς της προελεύσεως καί καταγωγῆς.

Μόνο πού μιά τέτοια, ἐλεύθερη καί ἀξιοπρεπής, ἐπιστροφή τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τή βία, πρέπει νά γίνει ἤ μπορεί μόνο νά γίνει, διά τῆς... βίας.