Si të flasim tek fëmijët tanë për demonët, ferrin dhe vdekjen. -

 

Si të flasim tek fëmijët tanë për demonët, ferrin dhe vdekjen. -

Πώς να μιλάμε στα παιδιά μας για τους δαίμονες, την κόλαση και το θάνατο !

πηγή : Ορθόδοξη Κορυτσά  Τετάρτη, 16 Μαΐου 2012

Πώς να μιλάμε στα παιδιά μας για τους δαίμονες, την κόλαση και το θάνατο   Είναι σοβαρό παιδαγωγικό σφάλμα να μιλάμε στα μικρά παιδιά με κάθε λεπτομέρεια για τους δαίμονες, διότι, αν ένα παιδί ακούσει μια φορά πώς ακριβώς είναι, είναι αδύνατο να μην αρχίσει να τους φαντάζεται. Οι ενήλικες είναι δυνατόν να προειδοποιηθούν για τον κίνδυνο που διατρέχουν, αν αφήσουν εικόνες των δαιμόνων να εισβάλουν στο μυαλό τους, αλλά ένα μικρό παιδί, ακόμη κι αν το προειδοποιήσουμε, δεν μπορεί εύκολα να σταματήσει να σκέπτεται κάτι που το βασανίζει, και αυτό μπορεί να το οδηγήσει σε μια επικίνδυνη πνευματική κατάσταση ή, το λιγότερο, να υποφέρει από εφιάλτες. Όταν τα μικρά παιδιά ρωτούν για το διάβολο ή για την ύπαρξη των πνευμάτων τού κακού, είναι προτιμότερο να μην κάνουμε διεξοδική ανάλυση αλλά να λέμε ότι δεν πρέπει να δίνουμε σ' αυτά περισσότερη προσοχή απ' ο,τι στα όνειρα ή κάτι παρόμοιο. Γενικά πρέπει να στρέφουμε το μυαλό των παιδιών προς τον Χριστό, τους αγίους και τους αγγέλους. Είναι καλύτερα να διδάσκουμε στα παιδιά το χριστιανικό αγώνα χωρίς άμεση αναφορά στη μάχη εναντίον των δαιμόνων. Τα παιδιά μπορούν να μάθουν εντελώς φυσικά να κάνουν το σημείο του σταυρού πριν κοιμηθούν (επάνω τους και πάνω στο κρεβάτι ή το μαξιλάρι τους) ως ευλογία για τη νύκτα, να χρησιμοποιούν την προσευχή του Ιησού (Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με) ή να μιλούν στον Κύριο και τους αγίους με δικά τους λόγια, όποτε θέλουν. Έτσι όταν δοκιμάσουν κάποιο πειρασμό (π.χ. από φόβο ή εφιάλτες), θα χρησιμοποιήσουν εντελώς φυσικά τα σωστά όπλα. Τα παιδιά μπορούν να κοιμούνται με ένα κομποσχοίνι στο χέρι ή κάτω απ' το μαξιλάρι τους και να λένε την προσευχή του Ιησού (έστω μόνο λίγες φορές στις καθημερινές τους προσευχές). Η ιδέα της κολάσεως φοβίζει τα παιδιά. Βέβαια φοβίζει κι εμάς άλλα ο φόβος μας δεν είναι παθολογικός, πηγάζει από την αγάπη μας για τον Θεό και από το φόβο μας μήπως αποξενωθούμε απ' Αυτόν. Αυτό το οποίο πρέπει να καλλιεργήσουμε στα παιδιά δεν είναι ο φόβος της κόλασης αλλά η αγάπη για τον Θεό. Τα παιδιά μπορούν να σκεφθούν σοβαρά το μεταφυσικό πρόβλημα του κακού και της αγάπης του Θεού. Όταν μιλάμε για την κόλαση (όχι, φυσικά, σε μικρά παιδιά) πρέπει να τονίζουμε ότι η κόλαση δεν είναι ένας τόπος όπου ο Θεός θέλει να στείλει τους κακούς ανθρώπους, κόλαση είναι ο πόνος που επιβάλλουμε στον εαυτό μας με την απόρριψη της αγάπης του Θεού. Κόλαση είναι η θέα του φωτός του Θεού που κατακαίει όσους δεν έχουν γίνει όμοιοι μ' Αυτόν. Ή ακόμη μπορούμε να πούμε ότι, αν κάποιος είναι άρρωστος αλλά αρνείται να πάρει τα φάρμακα που συνιστά ο γιατρός, δεν φταίει ο γιατρός, αν δεν θεραπευθεί. Όπως πάντα δεν υπάρχουν συνταγές, δίνω μόνο μερικά παραδείγματα. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις ενηλίκων οι οποίοι απέρριψαν το Χριστιανισμό, επειδή αυτό νόμιζαν ότι ήταν ο καλύτερος τρόπος να ελευθερωθούν απ' τον ασφυκτικό φόβο της κολάσεως μέσα στον οποίο ανατράφηκαν. Ακόμα κι όταν μιλάμε για κακές πράξεις ή για τους ανθρώπους που τις διέπραξαν, είναι σημαντικό να γνωρίζει σίγουρα το παιδί ότι ο Χριστός είναι πάντα έτοιμος να συγχωρήσει οποιοδήποτε αμάρτημα. Όταν τα παιδιά μιλούν για τον Ουρανό, εκφράζουν συχνά διάφορες ιδέες για το τι μπορούμε να συναντήσουμε εκεί, ιδέες οι οποίες θεολογικά φαίνονται ίσως λανθασμένες. Πρέπει όμως να είμαστε πολύ προσεκτικοί για να μην καταστρέψουμε μέσα τους την επιθυμία να πάνε στον Ουρανό. Μπορείτε να φαντασθείτε ότι θα επιθυμούσε κανείς να πάει σ' έναν τόπο, όπου δεν υπάρχει ούτε φαγητό, ούτε παιχνίδια, ούτε αγαπημένα ζωάκια; Πρέπει να δίνουμε την εντύπωση (και δεν είναι εσφαλμένη εντύπωση) ότι ο Ουρανός είναι ασυγκρίτως καλύτερος απ' ο,τι μπορούμε να φαντασθούμε. Μερικά παιδιά, μόλις το άκουσαν αυτό, ρώτησαν αυθόρμητα: Καλύτερος κι απ' τη νύχτα της Αναστάσεως;, Καλύτερος κι απ' το παγωτό;, Καλύτερος κι απ' όταν η μαμά σε βάζει να κοιμηθείς;. Η Βίβλος μας διδάσκει ότι θα υπάρχει ουράνια τροφή, ουράνιο γέλιο κ.ο.κ. Όσον αφορά τα ζώα, τα παιδιά θέλουν να ξέρουν αν το αγαπημένο τους ζώο θα έχει μια θέση στον ουρανό. Δεν υπάρχει λόγος να εξηγήσουμε θεολογικά αυτή τη στιγμή σ' ένα παιδί σε τι διαφέρει η ψυχή ενός ζώου από την ψυχή ενός άνθρωπου. Είναι προτιμότερο να του θυμίσουμε πόσο φροντίζει ο Θεός για κάθε μικρό σπουργίτι (Ματθ. 10, 29). Δεν πρέπει ποτέ, όταν μιλάμε θεολογικά, να καταστρέψουμε μια ιδέα που έχει κάποιος μέσα του, αν δεν την αντικαταστήσουμε με μια ωριμότερη ιδέα, η οποία δεν ξεπερνά το επίπεδο αντιλήψεως του. Στο Γεροντικό υπάρχει μια διήγηση για κάποιο μοναχό ο οποίος ήταν ανθρωπομορφιστής (δηλαδή ερμήνευε στην κυριολεξία αγιογραφικές εκφράσεις όπως τα χέρια του Θεού, τα μάτια του Θεού κ.λ.π.). Οι ορθόδοξοι μοναχοί τον διόρθωσαν. Τον επισκέφθηκε όμως κάποιος άλλος μοναχός και τον βρήκε να κλαίει. Ο επισκέπτης τον ρώτησε: Γιατί κλαις, πάτερ; Δε χαίρεσαι που επέστρεψες στη σωστή πίστη; Ο μοναχός απάντησε: Κλαίω, γιατί μου πήραν τον Θεό μου και τώρα πια δεν ξέρω ποιόν να λατρέψω. Δε θέλουμε τα παιδιά μας να φοβούνται το θάνατο. Πρέπει να μιλάμε γι' αυτόν ως ένα κομμάτι της ζωής μας -το κατώφλι της ουράνιας ζωής- το σκαλοπάτι προς την αιώνια ζωή με τον Χριστό. Μερικές φορές ορισμένα παιδιά θέλουν τόσο πολύ να πάνε στον Ουρανό, ώστε εκφράζουν την επιθυμία να πεθάνουν ή ακόμα να θέσουν μόνα τους τέρμα στη ζωή τους. Δεν πρέπει να βάζουμε μέσα σ' αυτά τα παιδιά ένα νοσηρό φόβο του θανάτου για να μετριάσουμε αυτή την επιθυμία, αλλά να τους εξηγούμε ότι ο θάνατος είναι ευλογημένος μόνο αν φύγουμε απ' αυτόν τον κόσμο όταν μας καλέσει ο Θεός, επειδή Εκείνος μόνο γνωρίζει πότε είμαστε έτοιμοι. Δεν πηγαίνουμε στον Ουρανό πριν μας στείλει το εισιτήριο. Δεν υπάρχουν συνταγές για το τι θα πούμε στο κάθε παιδί, πρέπει να προσπαθούμε να προσαρμόζουμε την απάντηση μας στην κάθε περίπτωση. Πρόκειται για ένα πρόβλημα το οποίο συχνά βρίσκει τους γονείς απροετοίμαστους. Είναι λυπηρό το γεγονός ότι μικρά παιδιά έχουν έστω ακούσει για την αυτοκτονία άλλα είναι μια πραγματικότητα την οποία οι χριστιανοί κατηχητές πρέπει να αντιμετωπίσουν. Οι ερωτήσεις για την κόλαση και τον Ουρανό, το κακό και το καλό, τους δαίμονες, το θάνατο, την αυτοκτονία κ.ο.κ. θα τεθούν πολλές φορές κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας. Οι απαντήσεις μας σ' αυτές (όπως και στην ερώτηση πώς γεννιούνται τα παιδιά) πρέπει να είναι ανάλογες με το επίπεδο αναπτύξεως του παιδιού. Δεν απαντούμε σ' ένα πεντάχρονο παιδί με τον ίδιο τρόπο που θα απαντούσαμε σ' ένα δεκάχρονο, αν έθετε την ίδια ερώτηση. πηγή: εδώ

Si të flasim tek fëmijët tanë për demonët, ferrin dhe vdekjen. Është gabim i rëndë pedagogjik të flasim në fëmijët e vegjël me çdo hollësi për demonët, sepse, nqs fëmija do të dëgjojë një herë se si ekzaktësisht janë, është e pamundur të mos fillojë t’i imagjinojë. Adultët është e mundur të paralajmërohen për rrezikun që do të kenë, nqs lejojnë pamje të demonëve të depërtojnë në mendjen e tyre, por një fëmijë i vogël, edhe sikur ta paralajmërojmë, nuk mundet lehtësisht të ndalojë së menduari diçka që e torturon, dhe kjo mund ta çojë në një gjëndje të rrezikshme shpirtërore ose, minimalja, të vuajë nga makthe. Kur fëmijët e vegjël pyesin për djallin ose për ekzistencën e frymëve të së keqes, është më mirë të mos bëjmë një analizë të thellë, por të themi që nuk duhet të japim tek ata më tepër kujdes nga sa ëndërave ose diçka të ngjashme. Në përgjithësi t’ia u kthejmë vëmendjen fëmijëve drejt Krishtit, shënjtorëve dhe ëngjëjve. Është më mirë të mësojmë tek fëmijët betejën e krishterë pa një raport të drejtpërdrejtë në betejën kundër demonëve. Fëmijët mund të mësojë në mënyrë plotësisht natyrale që të bëjnë shënjën e kryqit para se të flenë (mbi ta ose mbi krevatin apo jastëkun e tyre) si bekim për natën, të përdorin lutjen e Jesuit (O Zot Jesu Krisht mëshiromë) ose të flasin tek Zoti dhe tek Shënjtorët me fjalët e tyre, kur dëshirojnë. Kështu kur provojnë ndonjë ngacmim (psh nga frika apo mankthet), do të përdornin në mënyrë plotësisht natyrale armët e duhura. Fëmijët mund të flenë me një komboskin në dorë apo poshtë jastëkut të tyre dhe të thonë lutjen e Jesuit (qoftë dhe pak herë në lutjet e tyre të përditëshme). Ideja e ferrit i frikëson fëmijët. Sigurisht na frikëson dhe ne, por frika jonë nuk është patologjike, buron nga dashuria jonë për Zotin dhe nga frika jonë se mos largohemi nga Ai. Atë të cilën duhet të përpunojmë tek fëmijët është frika e ferrit por dhe dashuria për Zotin. Fëmijët mund të mendojnë seriozisht problemin metafizik të së keqes dhe të dashurisë së Zotit. Kur flasim për ferrin (jo natyrisht tek fëmijët e vegjël) duhet të theksojmë që ferri nuk është një vënd ku Zoti do të dërgojë njerëzit e këqinj, ferri është dhimbja në të cilën e detyrojmë veten tonë duke përjashtuar dashurinë e Zotit. ferr është pamja e dritës së Zotit që djeg të gjithë sa nuk janë bërë të ngjashëm me Atë. Ose, gjithashtu, mund t’iu themi që, nqs dikush është i sëmurë por nuk pranon të marrë ilaçet të cilat propozon mjeku, nuk e ka fajin mjeku, nqs nuk shërohet. Ashtu si gjithmonë nuk ka receta, jap vetëm disa shëmbuj. Ka shumë raste adultësh të cilët përjashtuan Krishtërimin, sepse kjo menduan që do të ishte mënyra më e mirë të çlirohen nga frika shtrënguese e ferrit brenda së cilës u ushqyhen. Edhe kur flasim për veprime të këqija ose për njerëz që i bënë, është e rëndësishme të njohë me siguri fëmija që Krishti është gjithmonë i gatshëm të falë çdo lloj mëkati. Kur fëmijët flasin për Qiell, shprehin shpesh herë ide të ndryshme për çfarë do të mund të takojmë atje, ide të cilat nga ana teologjike duken ndoshta të gabuara. Por duhet të jemi shumë të kujdesshëm për të mos shkatërruar brenda tyre dëshirën për të vajtur në Qiell. Mund të imagjinoni që do të dëshironte dikush të shkojë në një vend, ku nuk ekziston as ushqim, as lodra, as kafshët më të dashura? Duhet të japim përshtypjen (e cila nuk është e gabuar) që Qielli është pakrahasueshëm më i mirë nga sa mund ta imagjinojmë. Disa fëmijë, sapo e dëgjuan këtë, pyetën në mënyrë spontane: Më e mirë dhe se nata e Ngjalljes? Më i mirë dhe se akullorja? Më i mirë dhe se kur të vë mamaja për të fjetur? Bibla na mëson që ekziston një ushqim hyjnor, një e qeshur hyjnore e kështu me rradhë. Përsa iu pëket kafshëve, fëmijët da të dinë nqs kafsha e tyre e dashur ka një vend në qiell. Nuk ekziston arsye që t’iu shpjegojmë nga ana teologjike në këtë çast, në një fëmijë se çfarë ndryshimi ka shpirti i një kafshe nga shpirti i një njeriu. Është më e preferueshme të kujtojmë se sa përkujdeset Zoti për një harabel.(Mattheu 10:29). Nuk duhet kurrë, kur flasim teologjikisht, të shkatërrojmë një ide që ka dikush brenda tij, nqs nuk e zvëndësojmë me një ide më të pjekur, e cila nuk do ta tejkalojë nivelin e konceptimit të tij. Në gjerondiko ekziston një tregim për një murg i cili ishte njeriformues (dmth shjegonte në kuptimin e plotë të tyre shprehje të shkrimit të shënjtë si duart e Zotit, sytë e Zotit etj). Murgjit orthodhoksë e korrigjuan. Por e vizitoi një murg tjetër dhe e gjeti duke qarë. Vizitori e pyeti: përse qan at? Nuk gëzohesh që u ktheve në besimin e drejtë? Murgu iu përgjigj: Qaj, sepse më morën Zotin tim dhe tani nuk di më kë të adhuroj. Nuk duam që fëmijët tanë të kenë frikë nga vdekja. Duhet të flasim për atë si një pjesë të jetës sonë – pragun e jetës qiellore- shkallën drejt jetës së përjetëshme me Krishtin. Disa herë disa fëmijë duan kaq shumë të shkojnë në Qiell, sa shprehin dëshirnë të vdesin ose akoma t’i japin fund jetës së tyre. Nuk duhet të vendosim brenda këtyre fëmijëve frikën e sëmurë të vdekjes dhe të balancojmë dëshirën, por t’iu shpjegojmë që vdekja është e bekuar vetëm nqs ikim nga kjo botë kur të na thërrasë Zoti, sepse Ai vetëm e di kur jemi gati. Nuk shkojmë në Qiell para se të na dërgojë biletën. Nuk ekzistojnë receta se çfarë do të themi tek çdo fëmijë, duhet të përpiqemi të përshtatim përgjigjen tonë në çdo rast. Bëhet fjalë për një problem e cila shpesh gjen prindërit të papërgatitur. Është për të ardhur keq fakti që fëmijë të vegjël të kenë qoftë dhe dëgjuar për vetëvrasjen por është një realitet të cilin katekistët e krishterë duhet të përballojnë. Pyetjet për ferrin dhe Qiellin, të mirën dhe të keqen, demonët, vdekjen, vetëvrasjen e kështu me rradhë do të vendosen shumë herë gjatë kohëzgjatjes tëmoshës fëmijnore. Përgjigjet nëpërmjet tyre ( si dhe në pyetja se si linden fëmijët) duhet të jenë analoge me nivelin e zhvillimit të fëmijës. Nuk përgjigjemi në një fëmijë pesëvjeçar me të njejtën mënyrë do të përgjigjeshim në një dhjetëvjeçar nqs na bënte të njejtën pyetje.

Read more: http://ortodoksikoritsa.blogspot.com