" Υπερόρα σαρκός, παρέρχεται γάρ' επιμελού ψυχής, πράγματος αθανάτου "

Ομιλία εις το " Πρόσεχε σεαυτώ "

του Αγίου Πατρός ημών
Βασιλείου Καισαρείας του Μεγάλου

 

[...]
3. " Πρόσεχε , λοιπόν, σεαυτώ ". Δηλαδή, ούτε τα δικά σου, ούτε τα γύρω από σε, αλλά πρόσεξε μόνον τον εαυτόν σου. Διότι άλλο πράγμα είμεθα ημείς οι ίδιοι και άλλο πράγμα τα δικά μας και άλλο τα γύρω από μας. Ημείς είμεθα η ψυχή και ο νούς, διότι έχομεν πλασθή σύμφωνα με την εικόνα του κτίστου μας. Ιδικόν μας είναι το σώμα και αι αισθήσεις του. Γύρω δε από μας υπάρχουν χρήματα, τέχναι και όλη η υπόλοιπος πραμάτεια του βίου.
Τι λοιπόν λέγει ο λόγος της Γραφής; Μη δίδης σημασίαν εις την σάρκα, ούτε να επιζητής με κάθε τρόπον ό,τι είναι αγαθόν εις αυτήν, δηλαδή υγείαν, ομορφιάν και απολαύσεις ηδονικάς και μακροζωίαν, ούτε να θαυμάζης χρήματα και δόξαν και εξουσίαν. Αλλά πρόσεχε τόν εαυτόν σου, δηλαδή την ψυχήν σου. Αυτήν στόλιζε και αυτήν φρόντιζε, ώστε δια τής προσοχής να κατορθώνης να την απαλλάσσης από ολόκληρον τόν ρύπον που επικάθεται εις αυτήν από την πονηρίαν, να αποκαθαίρεται κάθε αίσχος κακίας και να την κοσμής και να την φαιδρύνης με όλον το κάλλος της αρετής. Εξέτασε τόν εαυτόν σου' ποίος είσαι; γνώρισε την φύσιν σου, ότι το μέν σώμα σου είναι θνητόν, η δε ψυχή σου αθάνατος και ότι η ζωή μας είναι διπλή. Η μεν προσιδιάζει εις την σάρκα και περνά γρήγορα, η δε άλλη συγγενεύει με την ψυχήν και δεν επιδέχεται περιγραφήν. Πρόσεχε, λοιπόν, τον εαυτόν σου και μη προσκολληθής εις τα θνητά ωσάν σε αιώνια, μήτε να περιφρονήσης τα αιώνια ωσάν περαστικά. Να περιφρονής την σάρκα, διότι παρέρχεται. Να επιμελείσαι την ψυχήν, διότι είναι πράγμα αθάνατον. Με κάθε προσοχήν να επιβλέπης τόν εαυτόν σου, δια να γνωρίζης να απονέμης εις το καθένα το ωφέλιμον' εις μεν την σάρκα τας διατροφάς και τα σκεπάσματα , εις δε την ψυχήν τα δόγματα της ευσεβείας, δηλαδή λεπτήν διαγωγήν, άσκησιν της αρετής, διόρθωσιν των παθών. Μήτε να παραπαχαίνης το σώμα, μήτε να φροντίζης δια τας σαρκικάς οχλήσεις. Αφού λοιπόν " επιθυμεί η σάρξ κατά του πνεύματος, το δε πνεύμα κατά της σαρκός, ταύτα δε αλλήλοις αντίκειται ", πρόσεχε μήπως με το να υπερπαχύνης την σάρκα προσφέρης πολλήν εξουσίαν εις το κατώτερον. Διότι, όπως εις τα κλίσεις των ζυγών, εάν μεν παραφορτώσης την μίαν πλάστιγγα, εξάπαντος θα κάμης ελαφροτέραν την απέναντί της, έτσι και εις το σώμα και την ψυχήν, ο πλεονασμός του ενός κατ' ανάγκην επιφέρει την ελάττωσιν του άλλου. Διότι, όταν το σώμα ευεργετείται και βαρύνεται με την πολυσαρκίαν, κατ' ανάγκην ο νούς γίνεται αδρανής και άτονος κατά τας ενεργείας του. 'Οταν όμως η ψυχή είναι υγιής και εξυψώνεται πρός το ύψος που της αρμόζει με την μελέτην των αγαθών, είναι επόμενον να μαραίνεται η σωματική έξις.[...]

Μ. Βασιλείου τα 'Εργα
Πατερικές Εκδόσεις " Γρηγόριος ο Παλαμάς "

 

 

Από τον Kανόνα των Αγίων Πατέρων

και Οικουμενικών Διδασκάλων,

Βασιλείου του Μεγάλου,

Γρηγορίου του Θεολόγου

και Ιωάννου του Χρυσοστόμου,

ποίημα Ιωάννου των Ευχα΄ί΄των

Θεοτοκίον

ήχος δ'

Φύσιν απλήν, ανασχομένην συνθέσεως,

και φανείσαν, κρείττονα συγχύσεως,

επί του σού, Δέσποινα Υιού,

οι τρείς θεοφόροι δογματισταί ωμολόγησαν,

εκ δύο θελημάτων, και διπλής ενεργείας,

τον διπλούν κατά φύσιν γνωρίσαντες.

 

*****

 

Πολυέλαιος

Δούλοι Κύριον

Ψαλμός 134  Άγιον Όρος

 

 

Ευλογημένο το 2014

Υάκινθος