'Εργο της φρονήσεως είναι να κινεί το θυμικό μέρος της ψυχής, για να συνάπτομε την εσωτερική μάχη κατά των παθών και των δαιμονικών προσβολών και για την αυτομεμψία.
'Εργο της σοφίας είναι να παρακινεί το λογιστικό μέρος της ψυχής σε νήψη ακριβή.
'Εργο της δικαιοσύνης είναι να διευθύνει το επιθυμητικό μέρος της ψυχής πρός την αρετή και τον Θεό.
'Εργο της ανδρείας είναι να κυβερνά τις πέντε αισθήσεις, για να μη μολύνεται από αυτές τόσον ο εσωτερικός μας άνθρωπος, δηλαδή η καρδιά, όσον και ο εξωτερικός, δηλαδή το σώμα.
Στον εσωτερικό μας κόσμο η κατάσταση είναι πάντα άσχημη. Να μη δώσει ποτέ ο Θεός να δούμε ένα ωραίο πρωϊνό πώς όλα στόν ψυχικό μας κόσμο πάνε περίφημα. Θα πηγαίνουν άσχημα, ίσαμε που ο Κύριος με το απέραντο έλεός Του μας δεχτεί όλους, και τους δυνατούς και τους ασθενείς, και τους άρρωστους από τις πολλές αμαρτίες και τους δίκαιους- για την αγάπη τουλάχιστον που Του έχουμε.
****
Η "νευρασθένεια", η νευρικότητα κτλ. είναι, νομίζω, απλώς διάφορες όψεις της αμαρτίας, και για την ακρίβεια της αμαρτίας της υπερηφάνειας. Ο πιό μεγάλος νευρασθενής είναι ο διάβολος. Είναι ποτέ δυνατόν να φαντασθούμε σαν νευρασθενή κάποιον που είναι ταπεινός, καλός και καρτερικός; Κι αντίθετα, γιατί η νευρασθένεια εκδηλώνεται οπωσδήποτε με οργή, νευρικότητα και κατάκριση όλων εκτός από τον εαυτό μας, με έλλειψη ανεκτικότητας, με μίσος πρός τους ανθρώπους και με άκραν ευαισθησία σ' ότι αφορά εμάς προσωπικά;
****
Η "αναισθησία ", η σκλήρυνση και η απονέκρωση της ψυχής προέρχονται από αμαρτίες, που παραμελήσαμε την ύπαρξή τους και δεν τις εξομολογηθήκαμε έγκαιρα. Πόσο ξαλαφρώνει η ψυχή, όταν εξομολογηθούμε ολόκληρη την αμαρτία αμέσως, ενόσω νοιώθουμε τις τύψεις και τον πόνο της!
[...] Να θυμάσαι ότι σε μιά αγαθή ενέργεια πάντοτε προηγούνται η ακολουθούν πειρασμοί. Και στίς δυό περιπτώσεις παραχωρούνται από τον Θεό. Μόνο μ' αυτόν τον τρόπο η αρετή, που δοκιμάζεται με τη συγκεκριμένη αυτή ενέργεια, μπορεί να επιβεβαιωθεί, να παγιωθεί και να ισχυροποιηθεί. Η ξεγνασιά και η άνεση αποκοιμίζουν και διασπούν την ψυχή, ενώ οι πειρασμοί τη δυναμώνουν και τη φέρνουν πιό κοντά στο Θεό. Γι' αυτό, όταν κάποτε ένας ασκητής είδε τόν υποτακτικό του να ταλαιπωρείται από τους πειρασμούς και τον ρώτησε " Θέλεις να παρακαλέσω τόν Θεό να σε λυτρώσει από τον πόλεμο; ", ο υποτακτικός σοφά αποκρίθηκε: " 'Αν και κοπιάζω, γέροντα, όμως βλέπω καρπό από τον κόπο μου. Αυτό να παρακαλέσεις καλύτερα τό Θεό: Να μου δώσει υπομονή ". Και ο γέροντας τού είπε: " Σήμερα κατάλαβα ότι προόδεψες ".
Από το βιβλίο " Πνευματικές Νουθεσίες ", του Οσίου Πατρός ημών Μακαρίου της 'Οπτινα
[...] 11. " 'Οταν λοιπόν έλθη ο Υιός του ανθρώπου στη δόξα του και έλθουν όλοι οι άγιοι άγγελοι μαζί του, τότε", λέγει, "θα καθίση επάνω στόν θρόνο δόξας του". Διότι έτσι προείδε και προείπε ο Δανιήλ' "ιδού",λέγει "ετοποθετήθηκαν θρόνοι και εκάθισε ο Παλαιός των Ημερών' και είδα ωσάν τον Υιό του ανθρώπου να έρχεται επάνω στίς νεφέλες του ουρανού, και έφθασε έως τον Παλαιό των Ημερών και του εδόθη όλη η τιμή και η εξουσία' χίλιες χιλιάδες ελειτουργούσαν σ' αυτόν και μύριες μυριάδες παραστέκονταν σ' αυτόν". Σε συμφωνία με αυτόν λέγει και το ιερό ευαγγέλιο, τότε "θα συναχθούν όλα τα έθνη εμπρός του' και θα τους ξεχωρίσει ανάμεσά τους, όπως ο ποιμήν ξεχωρίζει τα πρόβατα από τα γίδια". Πρόβατα καλεί τους δικαίους ως πράους και επιεικείς, που εβάδισαν την ομαλή οδό των αρετών, την πατημένη από αυτόν τον ίδιο, και ως αφωμοιωμένους με αυτόν' επειδή και αυτός ωνομάσθηκε αμνός από τον Πρόδρομο και Βαπτιστή που είπε, "ιδού ο αμνός του Θεού που απαλείφει την αμαρτία του κόσμου". Γίδια δε καλεί τους αμαρτωλούς, ως θρασείς και ατάκτους, και φερομένους πρός τους κρημνούς της αμαρτίας. Και λέγει, τους πρώτους θα τοποθετήση δεξιά του ως εργάτες δεξιών έργων, τους άλλους που δεν είναι εργάτες τέτοιων έργων θα τοποθετήση στ' αριστερά. " Τότε θα είπη ο Βασιλεύς", λέγει, χωρίς να προσθέση ποιός ή ποιών βασιλεύς, αφού δεν υπάρχει άλλος εκτός από αυτόν' διότι με όλο που και εκεί είναι πολλοί κύριοι και βασιλείς, αλλά ένας είναι πραγματικά Κύριος, ένας βασιλεύς, ο φυσικώς δεσπότης του σύμπαντος. Θα ειπή λοιπόν τότε στούς από τα δεξιά του ο μόνος βασιλεύς' "εμπρός οι ευλογημένοι του Πατρός μου, κληρονομήσατε την ετοιμασμένη για σας από την θεμελίωσι του κόσμου βασιλεία". [...]
Απόσπασμα από την 4η Ομιλία Πατερικές Εκδόσεις "Γρηγόριος ο Παλαμάς"
71. Πολλά πάθη ενοχλούν στην αρχή την ψυχή που θεολογεί. Έτσι μας διδάσκει ο ίδιος ο λόγος της πνευματικής γνώσεως. Περισσότερο από όλα, ο θυμός και το μίσος. Κι αυτό το παθαίνει όχι τόσο από τους δαίμονες που προκαλούν τα πάθη αυτά, όσο από τη δική της προκοπή. Ενόσω η ψυχή συμπαρασύρεται από το φρόνημα του κόσμου, και αν ακόμη δει το δίκαιο οπωσδήποτε να καταπατείται από κάποιους, μένει ασυγκίνητη και ατάραχη. Γιατί με το να φροντίζει για τις δικές της επιθυμίες, δεν νοιάζεται για τη δικαιοσύνη του Θεού. Όταν όμως αρχίσει να κυριαρχεί πάνω στα πάθη της, τόσο με την καταφρόνηση των παρόντων, όσο και με την αγάπη του Θεού, δεν υποφέρει ούτε στο όνειρό της να βλέπει να παραβιάζεται το δίκαιο, αλλά οργίζεται κατά των αδίκων και ταράζεται μέχρις ότου τους δει να επιστρέφουν και να αναγνωρίζουν την αδικία τους. Γι' αυτό τους άδικους τους μισεί, ενώ τους δίκαιους τους υπεραγαπά. Γιατί, οπωσδήποτε το μάτι της ψυχής παύει πια να παρασύρεται, όταν το παραπέτασμά της, δηλ. το σώμα, φτάσει σε μεγάλη λεπτότητα με την εγκράτεια. Αλλά από το να μισεί κανείς τους άδικους, είναι πολύ καλύτερο να κλαίει την αναισθησία τους. Αν και είναι άξιοι μίσους οι άδικοι, αλλά η ευσέβεια θέλει, η ψυχή που αγαπά το Θεό, να μην ενοχλείται από μίσος. Γιατί όσο υπάρχει μίσος στην ψυχή, δεν ενεργεί σ' αυτήν η πνευματική γνώση.
(πηγή: Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών, μεταφρ. Αντώνιος Γαλίτης, εκδ. Το περιβόλι της Παναγίας, 1986, α΄τόμος, σελ. 299-309)
Η ύπαρξη ορίων στον άνθρωπο από μόνη της δεν είναι βλακεία ή μωρία. Ακόμα και οι πιό έξυπνοι άνθρωποι αναπόφευκτα περιορίζονται σε κάποιο βαθμό, σε κάποια όρια. Η βλακεία και η μωρία αρχίζουν από τη στιγμή, που εμφανίζεται το πείσμα κι η υπέρμετρη αυτοπεποίθηση, οι εκδηλώσεις, δηλαδή, του εγωϊσμού.
Ως κύματα θαλάσσης επ'εμέ,
επανέστησαν αι ανομίαι μου'
ως σκάφος εν πελάγει εγώ μόνος χειμάζομαι,
υπό πταισμάτων πολλών'
αλλ'εις εύδιον λιμένα οδήγησόν με, Κύριε,
τη μετανοία και σώσον με.
Κατανυκτικόν
Δευτέρα της Γ' Εβδομάδος πρωί
'Ηχος β'
Το πάθος κάνει μωρό και βλάκα ακόμα και τον πιό έξυπνο άνθρωπο.
'Ημαρτον εις Σε Σωτήρ,
ως ο 'Ασωτος υιός'
δέξαι με Πάτερ μετανοούντα,
και ελέησόν με ο Θεός.
Κατανυκτικόν
Κυριακή των Μυροφόρων Εσπέρας
'Ηχος β'
Οι αλαζόνες έχουν όλοι ένα κοινό γνώρισμα, ότι εξανίστανται για τα ψεύδη των άλλων, διαμαρτύρονται για το ψεύδος και καταγίνονται με την αποκατάσταση της αλήθειας' και στην τύφλα τους δεν προσέχουν ότι εκείνοι οι ίδιοι είναι μπλεγμένοι στο ψεύδος, ότι δεν ανέχονται την αλήθεια έστω και σε μικρή δόση, κι ότι πρέπει να γίνουν άξιοι του δικαιώματος της αλήθειας.
Την αλήθεια για το άτομό τους δεν την ανέχονται' και πώς είναι δυνατό να πεί κανείς την αλήθεια σε άνθρωπο ψυχικά άρρωστο; Και τι τους νοιάζει η αλήθεια; Κάθε αλήθεια για το άτομό τους γίνεται μοναχά νερό, που χύνεται στο νερόμυλο της αφροσύνης τους.
Εγώ υπάρχω το δένδρον το άκαρπον, Κύριε,
κατανύξεως καρπόν μη φέρων το σύνολον,
και την εκκοπήν πτοούμαι,
και το πύρ εκείνο δειλιώ το ακοίμητον'
διό σε ικετεύω'
Προ εκείνης της ανάγκης,
επίστρεψον και σώσον με.
Κατανυκτικόν
Τρίτη της Γ' Εβδομάδος πρωί
'Ηχος β'
Ο εγωϊσμός είναι μοναξιά, είναι σκοτάδι αφόρητο.
Ο εγωϊσμός γεννάει τη φιλαυτία, κι αυτή φέρνει την εμπάθεια και την ανικανότητα να αποτιμάει κανείς σωστά τον εαυτό του' απ'αυτά τα δύο πηγάζει η μωρία και η βλακεία. Κάθε εγωϊστής άνθρωπος είναι βλάκας στις εκτιμήσεις του, έστω κι αν εκ φύσεως είναι ιδιοφυία. Αντίθετα, ο ταπεινός άνθρωπος είναι σοφός, έστω κι αν δεν είναι "έξυπνος".
Η ουσία της σοφίας έγκειται στην αίσθηση της Αλήθειας και στην ταπεινοφροσύνη σαν στεκόμαστε μπροστά της' κι αυτή η ουσία της σοφίας είναι προσιτή στους ταπεινούς.
Φύλλα συκής έρραψέ μοι,
η αμαρτία μου, οίμοι!
μη φυλάξαντι Σωτήρ μου,
την άχραντον εντολήν σου,
τη του όφεως βουλή.
Από τον Κανόνα της Κυριακής των Μυροφόρων
Ποίημα Ανδρέου Κρήτης
'Ηχος β'
Μεγάλη η εξαγνίζουσα δύναμη και μεγάλο το νόημα των δοκιμασιών της ζωής. Η πνευματική μας αύξηση και ωρίμανση, εξαρτάται κατά κύριο λόγο από το πώς φέρουμε τις δοκιμασίες, που μας έρχονται. Να τις ζούμε με γενναιότητα, νάμαστε έτοιμοι να τις δεχόμαστε - να ποιό είναι το σημάδι ψυχής "δικαίας".'Ομως, να τις αναζητούμε δεν πρέπει, ούτε να τις επινοούμε.
Αθλοφόροι Κυρίου μακαρία η γή,
η πιανθείσα τοις αίμασιν υμών'
και άγιαι αι σκηναί,
αι δεξάμεναι τα πνεύματα υμών'
εν σταδίω γαρ τον εχθρόν εθριαμβεύσατε,
και Χριστόν μετά παρρησίας εκηρύξατε.
Αυτόν ως αγαθόν ικετεύσατε,
σωθήναι δεόμεθα τας ψυχάς ημών.
Μαρτυρικόν
Τετάρτη της Γ' εβδομάδος πρωί
'Ηχος β'
'Ολα γύρω μας - όπως είναι η διαπαιδαγώγησή μας από την παιδική ηλικία και ο "αγώνας για επιβίωση", μας διδάσκουν τον αυτοσεβασμό και την "αξιοπρέπεια". Αν, όμως, είναι κανείς από μας, που αισθάνεται τον εαυτό του όπως ο Τελώνης - κι είθε να δώσει ο Θεός ο καθένας μας έτσι να νοιώθει - τότε ας χαρεί, γιατί είναι το πρόβατο το απολωλός ή η χαμένη δραχμή, που για χάρη τους ήρθε ο Χριστός, και που για την σωτηρία του μεγάλη χαρά γίνεται στον ουρανό, πιο μεγάλη παρά για εκατό δικαίους.
Κράζω σοι Χριστέ Σωτήρ,
του τελώνου την φωνήν'
ιλάσθητί μοι ώσπερ εκείνω,
και ελέησόν με ο Θεός.
Κατανυκτικόν
Δευτέρα της Γ' Εβδομάδος Εσπέρας
'Ηχος β'
Από τα "Πνευματικά κεφάλαια"
Πρεσβ. Αλεξάνδρου Ελτσιανίνωφ
***
Δοξαστικόν των Αίνων της Κυριακής του Τελώνου και του Φαρισαίου
Στον σκοτεινό μας κόσμο ακόμα και η λάμψη κάθε αρετής ρίχνει κάποια σκιά: η ταπείνωση, την σκιά μικροψυχίας και πονηρίας ' η καλωσύνη, την σκιά της αδικίας' η αγάπη της αλήθειας, την σκιά της αγένειας και της απαιτητικότητας. Εμείς, όμως, που έχουμε την τάση να βλέπουμε πάντα το χειρότερο, βλέπουμε πρώτ' απ'όλα -κάποτε δε και μόνο- σκιές. Για τα αμαρτωλά μας μάτια οι πράοι είναι αδύνατοι και όχι απλοί, αυτοί που προσεύχονται είναι εγωιστές και άνθρωποι χωρίς καρπούς, οι γενναιόδωροι και ανιδιοτελείς και ακτήμονες είναι τσαπατσούληδες και σπάταλοι, κι οι εραστές της θεωρίας είναι οκνηροί. Η ικανότητά μας να βλέπουμε σε όλα, ακόμη και στο καλό, μιά σκοτεινή πλευρά δεν δείχνει τόσο την ύπαρξη αυτής της σκοτεινής πλευράς εκεί όπου τη βλέπουμε, όσο φανερώνει το δικό μας σκοτάδι και τη γενική μας αμαρτωλότητα.
Από το βιβλίο: "Πνευματικά Κεφάλαια" του Πρεσβ. Αλεξάνδρου Ελτσιανίνωφ
[…] Η μετάνοια συχνά ταυτίζεται με μια ψυχρή και «αντικειμενική» απαρίθμηση αμαρτιών και παραβάσεων, όπως μια πράξη «ομολογίας ενοχής», ύστερα από μια νόμιμη μήνυση.
Η εξομολόγηση και η άφεση αμαρτιών θεωρούνται σαν να ήταν δικαστικής φύσεως. Αλλά παραβλέπεται κάτι πολύ ουσιαστικό χωρίς το οποίο ούτε η εξομολόγηση ούτε η άφεση έχει κάποιο πραγματικό νόημα ή κάποια δύναμη. Αυτό το «κάτι» είναι ακριβώς το αίσθημα της αποξένωσης από τον Θεό, από την μακαριότητα της κοινωνίας μαζί Του, από την αληθινή ζωή όπως τη δημιούργησε και μας την έδωσε Εκείνος. Αλήθεια, είναι πολύ εύκολο να εξομολογηθώ ότι δεν νήστεψα τις καθορισμένες για νηστεία μέρες, ή ότι παρέλειψα την προσευχή μου ή ότι θύμωσα. Αλλά είναι εντελώς διαφορετικό πράγμα να παραδεχτώ ξαφνικά ότι έχω αμαυρώσει και έχω χάσει την πνευματική μου ομορφιά, ότι είμαι πολύ μακριά από το πραγματικό μου σπίτι, την αληθινή ζωή και ότι κάτι πολύτιμο και αγνό και όμορφο έχει ανέλπιστα καταστραφεί στην δομή της ύπαρξής μου. Παρ’όλα αυτά όμως, αυτό και μόνο αυτό, είναι μετάνοια και, επί πλέον, είναι μια βαθειά επιθυμία επιστροφής, επιθυμία να γυρίσω πίσω, να αποκτήσω ξανά το χαμένο σπίτι. ’Ελαβα από τον Θεό θαυμαστά πλούτη: πρώτα απ’όλα την ζωή και την δυνατότητα να την χαίρομαι΄ να την ομορφαίνω με νόημα, αγάπη και γνώση: ύστερα-με το Βάπτισμα-έλαβα τη νέα ζωή από τον ίδιο τον Χριστό, τα δώρα του Αγίου Πνεύματος, την ειρήνη και την χαρά της ουράνιας Βασιλείας. ’Ελαβα την γνώση του Θεού και μέσα απ’αυτήν, την δυνατότητα να γνωρίσω καθετί και την δύναμη να είμαι «τέκνον Θεού». Και όλα αυτά τα έχασα, τα χάνω καθημερινά, όχι μόνον με τις συγκεκριμένες «αμαρτίες» και τις «παραβάσεις» αλλά με την αμαρτία όλων των αμαρτιών: την απομάκρυνση της αγάπης μου από τον Θεό προτιμώντας την «μακρινή χώρα» από το όμορφο σπίτι του Πατέρα.
Η Εκκλησία όμως είναι εδώ παρούσα για να μου θυμίσει με το Κοντάκιο της ημέρας ότι: «Της πατρώας δόξης σου, αποσκιρτήσας αφρόνως εν κακοίς εσκόρπισα, ον μοι παρέδωκας πλούτον’ όθεν σοι την του Ασώτου φωνήν κραυγάζω. ’Ημαρτον ενώπιον σου Πάτερ οικτίρμον’ δέξαι με μετανοούντα και ποίησόν με, ως ένα των μισθίων σου».
Και, καθώς αναλογίζομαι, βρίσκω μέσα μου την επιθυμία της επιστροφής και την δύναμη να την πραγματοποιήσω: " Aναστάς πορεύσομαι προς τον Πατέρα μου και ερώ αυτώ: Πάτερ, ήμαρτον εις τον ουρανόν και ενώπιόν σου’ ουκέτι ειμί άξιος κληθήναι υιός σου’ ποίησόν με ως ένα των μισθίων σου".[...]
είχα τη σκηνή μου στην έρημο, από Σένα, τόν γλυκό μου Κύριο έφυγα και κρύφτηκα, κάτω απ' τη νύχτα χώθηκα, της αγωνίας να επιβιώσω. Από κει γέμισα πολλές δαγκωματιές και τραύματα. Γύρισα, ήρθα σε Σένα,
και στην ψυχή μου όμως πολλές οι πληγές. …;
Το έλεος της χάρης Σου στάλαξε, Θεέ μου, τις πληγές μου άλειψε, εξάλειψε τα έλκη, τα μέλη μου συνάρμοσε και σύσφιξε… παράλυσαν… αφάνισε τις ουλές, μη μείνει ούτε μία, Σωτήρα, τέλεια γιάτρεψέ με ολόκληρο, κάνε με όπως πρίν, όταν δεν είχα μολυσμό ούτε μώλωπα ούτε πληγή να αιμορραγεί, ούτε κηλίδα, Θεέ μου, είχα γαλήνη, χαρά, ειρήνη και πραότητα, την άγια ταπείνωση και μακροθυμία, τον φωτισμό της υπομονής και πράξεις όμορφες, σε όλα υπομονή και δύναμη ανίκητη. …
Χάζεψα, Κύριε, αποβλακώθηκα, σε μένα ελπίζοντας, με πλάκωσε και μ' έσυρε η αγωνία για τα υλικά, η μέριμνα για τα βιωτικά,
ο ταλαίπωρος, καταξέπεσα, ψυχράθηκα σαν το σίδερο κι έγινα μαύρος πολύ καιρό, ώσπου έπιασα σκουριά.
Κι έτσι φωνάζω πάλι εσένα, Φιλάνθρωπε, θέλω να καθαρίσω να υψωθώ στην πρώτη μου Ομορφιά το Φώς Σου τέλεια ν' απολαύσω τώρα κι αδιάκοπα σέ όλους τους αιώνες.
”Ύμνοι Θείων Ερώτων”
του Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου [Ύμνος ΜΪΆ, στ. 1-5, 11-21, 41-49] Μετάφραση: Γ. Βαλσάμης
πηγή : Θησαυρός Γνώσεων και Ευσεβείας
Της μετανοίας άνοιξόν μοι...Πέτρου Λαμπ......Δανιηλ.wmv
"Αν είχατε καταλάβει τι σημαίνει, ευσπλαγχνία θέλω και όχι θυσία, δεν θα καταδικάζατε τους αθώους ανθρώπους".(Ματθ.9:13)
"Δεν ήρθα να καλέσω σε μετάνοια τους δικαίους αλλά τους αμαρτωλούς".(Ματθ.9:13.)
[...] Το αίσθημα του σκανδαλισμού πόσο εριστικό και πόσο κακόβουλο είναι! Με απόλυτη αλλά προσχηματική ακρίβεια αγωνίζεσαι για την εφαρμογή του γράμματος του νόμου.
Την ουσία του νόμου όμως, την αθετεί.
Φαρισαίε σκοτισμένε και τυφλέ! 'Ακουσες τι σου λέει ο Κύριος: " Ευσπλαγχνία θέλω ". Βλέπεις το ελάττωμα του πλησίον σου; Σπλαγχνίσου τον! Είναι μέλος του σώματός σου! Η αδυναμία, την οποία σήμερα βλέπεις σ'αυτόν, αύριο μπορεί να γίνει δική σου αδυναμία. Σκανδαλίζεσαι μόνον και μόνον επειδή είσαι εγωιστής και τυφλός. Τηρείς τυπολατρικά μερικές εξωτερικές διατάξεις του νόμου, και μετά κυριεύεσαι από αυτοθαυμασμό. Περιφρονείς τον πλησίον, παρατηρώντας ότι παραβαίνει κάποιες λεπτομέρειες του νόμου, και δεν βλέπεις ότι έχει κρυφές αρετές, και μάλιστα μεγάλες, οι οποίες είναι γνωστές και ευάρεστες στόν Θεό αλλά άγνωστες σ'εσένα, εξαιτίας της αλαζονικής και σκληρής καρδιάς σου.
Δεν προσέχεις τον εαυτό σου όσο πρέπει. Δεν τον βλέπεις τον εαυτό σου. Γι'αυτό δεν παραδέχεσαι πως είσαι αμαρτωλός. Γι'αυτό δεν έχεις συντριβή καρδιάς. Γι'αυτό δεν έχεις μετάνοια και ταπείνωση. Γι'αυτό δεν καταλαβαίνεις ότι, για να σωθείς, έχεις ανάγκη και εσύ, όπως όλοι οι άνθρωποι, από την ευσπλαγνία του Θεού.
Είναι φοβερό το να μην παραδέχεσαι πως είσαι αμαρτωλός! Τέτοιους ανθρώπους τους απορρίπτει ο Κύριος.
Τι μακαριότητα, να έχεις επίγνωση ότι είσαι αμαρτωλός! 'Οποιος έχει αυτήν την επίγνωση μπορεί να πλησιάσει τον Ιησού. Τι μακαριότητα να βλέπεις τις αμαρτίες σου!
Τι μακαριότητα να βλέπεις την καρδιά σου! 'Οποιος αρχίσει να βλέπει την καρδιά του, ξεχνά ότι στην γη υπάρχουν κι άλλοι αμαρτωλοί εκτός από τον ίδιο. Κι αν κάποια φορά ρίξει μια ματιά σε άλλους , του φαίνονται άμεμπτοι, υπέροχοι, άγγελοι.[...]
..." Πουθενά αλλού δεν μπορεί να κρυφτεί κανείς για να ξεφύγει από το πλήθος των πειρασμών, παρά μόνον στα βάθη της ταπεινώσεως ". Θυμάσαι αυτά τα λόγια;
Είναι σοφά!
Ο πόλεμός μας εναντίον των πνευμάτων του σκότους είναι πράγματι σκληρός, αφού ο εχθρός μας είναι ισχυρός και ακοίμητος' και επιπλέον πανούργος, ανελέητος, υπερήφανος και ασώματος.
'Ολ' αυτά μας επιβάλλουν ακόμα περισσότερο
ν' ασφαλιστούμε μέσα στο φρούριο της σοφής και συνειδητής ταπεινοφροσύνης, της μόνης απόρθητης από τους νοητούς επιδρομείς, τους ληστές του ψυχικού μας θησαυρού. 'Οταν όμως απέχουμε πολύ ακόμη απο την πύλη αυτού του φρουρίου - αυτής της σοφής, όπως είπα, ταπεινώσεως, που συνοδεύεται και ταυτίζεται με την τέλεια αγάπη - ο μόνος θώρακας που μπορεί προσωρινά να μας προστατέψει είναι ο φόβος του Θεού: " Εν φόβω Κυρίου ελπίς ισχύος, τοίς δε τέκνοις αυτού καταλείπει
έρεισμα " (Παροιμ.14:26)....
Από το βιβλίο "Πνευματικές Νουθεσίες"
του Αγίου Μακαρίου της 'Οπτινα
Τ α π ε ί ν ω σ η
Ο ίδιος ο Θεός είναι ταπεινός!
Για κείνον που γνωρίζει τον Θεό, που Τον ατενίζει μέσα στην δημιουργία Του και στις σωτήριες ενέργειες Του, είναι φανερό ότι η ταπείνωση είναι πραγματικά μια θεία ποιότητα, είναι το ουσιαστικό περιεχόμενο και η λάμψη της δόξας από την οποία, όπως ψέλνουμε στη ΘείαΛειτουργία, είναι "πλήρης ο ουρανός και η γή".
Μέσα στην ανθρώπινη διανοητικότητά μας έχουμε την τάση να μη μπορούμε να συμβιβάσουμε τη "δόξα" με την "ταπείνωση"- αφού μάλιστα η ταπείνωση θεωρείται ψεγάδι η ελάττωμα. Ακριβώς όμως η άγνοιά μας και η αδεξιότητά μας είναι εκείνα που μας κάνουν ή θα έπρεπε να μας κάνουν να νοιώθουμε ταπεινοί. Είναι σχεδόν αδύνατο να μεταφέρεις στόν σύγχρονο άνθρωπο που τρέφεται με τη δημοσιότητα, την αυτοπροβολή και την ατελείωτη αυτοεξύμνηση, το γεγονός ότι εκείνο που είναι αυθεντικά τέλειο, όμορφο και καλό είναι την ίδια στιγμή γνήσια ταπεινό. Ακριβώς γιατί η τελειότητα δεν έχει ανάγκη από την "δημοσιότητα", την εξωτερική δόξα η από την κάθε είδους επίδειξη.Ο Θεός είναι ταπεινός γιατί είναι τέλειος.
Η ταπείνωσή Του είναι η δόξα Του και η πηγή κάθε αληθινής ομορφιάς, τελειότητας και καλωσύνης. Καθένας που προσεγγίζει τον Θεό και Τον γνωρίζει αυτόματα μοιράζεται τη Θεία Ταπείνωση και ωραίζεται μέσα σ' αυτή. Αυτό συνέβηκε με την Παναγία, τη Μητέρα του Χριστού, που η ταπείνωση την έκανε χαρά όλης της οικουμένης και τρανή αποκάλυψη της ωραιότητας πάνω στην γη' αυτό έγινε και με όλους τους αγίους' το ίδιο συμβαίνει και με κάθε ανθρώπινη ύπαρξη στις σπάνιες στιγμές της επαφής της με το Θεό.[...]
[...] "Δεν είμαι όπως οι άλλοι άνθρωποι, άρπαγες, άδικοι,
μοιχοί ".
Αυτά τα λόγια αποδεικνύουν την υπεροψία του Φαρισαίου και πρός τον Θεό και πρός όλους τους ανθρώπους, αλλ' επίσης και το ψευδολόγο της συνειδήσεώς του' διότι αφ' ενός μεν εξουθενώνει σαφώς όλους μαζί τους ανθρώπους, αφ' ετέρου δε αποδίδει την αποφυγή των κακών όχι στην δύναμη του Θεού, αλλά στην ιδική του. Αν δε λέγει ότι ευχαριστεί, ο λόγος είναι αυτός' ότι πλην εαυτού νομίζει ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ακόλαστοι και άδικοι και άρπαγες, ωσάν ο Θεός να μη ηξίωσε κανέναν άλλον πλήν αυτού να του παράσχη την αρετή. Αλλ' αν όλοι ήσαν τέτοιοι, έπρεπε σε όλους αυτούς να ευρίσκωνται εμπρός των προς διαρπαγή τα αγαθά του Φαρισαίου τούτου. Δεν φαίνεται όμως κάτι τέτοιο' διότι προσθέτει αυτός, "νηστεύω δύο φορές το Σάββατο, δίνω το δέκατο απο όλα όσα αποκτώ". Δεν λέγει ότι δίνει το δέκατο από όσα κατέχει, αλλά από όσα αποκτά, δηλώνοντας με αυτό τις προσθήκες και επαυξήσεις της περιουσίας του. Επομένως είχε μεν όσα κατείχε, προσελάμβανε δε ανεμποδίστως όσα μπορούσε.
Πως λοιπόν οι άνθρωποι πλήν αυτού άρπαζαν και αδικούσαν; Τόσο αυτοέλεγκτο και αυτεπίβουλο πράγμα είναι η κακία! Τόσο πολύ ανάμικτο με την παραφροσύνη είναι πάντοτε το ψεύδος![...]
