Κατάνυξη

 Αββάς Βαρσανούφιος
****************************
Ερώτηση
Πώς αποκτά κανείς κατάνυξη στην προσευχή, στην ανάγνωση και στην ψαλμωδία;

Απόκριση Βαρσανουφίου
Η κατάνυξη έρχεται στόν άνθρωπο από την αδιάλειπτη μνήμη των αμαρτιών του. 'Οταν λοιπόν προσεύχεται κανείς οφείλει, καθώς βυθίζεται στην προσευχή, να επαναφέρει στό νού του τις αμαρτίες του και να αναλογίζεται πώς θα κριθούν όσοι έχουν πράξει παρόμοια έργα και πώς θα ακούσει τη φοβερή εκείνη φωνή που λέει:" Φύγετε μακριά από μένα οι καταραμένοι στο πύρ το αιώνιο" (Ματθ.25,41) και όσα άλλα σχετικά. 'Οταν δε λέω "μνήμη αμαρτιών", δεν εννοώ να θυμάται κανείς κάθε αμαρτία του χωριστά, γιατί καμμιά φορά μπορεί ο εχθρός να εισαγάγει άλλες , παρένθετες σκέψεις και να οδηγήσει την ψυχή σε άλλου είδους αιχμαλωσία. Αλλά να θυμόμαστε μόνο ότι είμαστε καταχρεωμένοι από αμαρτίες. ** Μετά απ' αυτήν την εργασία, αν εξακολουθούμε να παραμένουμε σκληροί στην ψυχή, ας μην απελπιστούμε. Διότι πολλές φορές ο Θεός ανέχεται τη σκληρότητα αυτή, για να δοκιμαστεί ο άνθρωπος και να ασκηθεί στην υπομονή.
Και ως πρός την ανάγνωση και την ψαλμωδία, η κατάνυξη έρχεται στόν άνθρωπο, αν έχει το νού του άγρυπνο σ' εκείνα που διαβάζει ή ψάλλει, ώστε να μπορέσει να προσλάβει στήν ψυχή του τη δύναμη που βρίσκεται σ' αυτά τα λόγια. Αν αναφέρονται στα αγαθά έργα, να φουντώσει μέσα του ο ζήλος για εφαρμογή του Θείου θελήματος. 'Αν στην ανταπόδοση των κακών έργων μας, πώς θα αποφύγει την κόλαση που αναμένει αυτούς που έζησαν πράττοντας το κακό. Και επιμένοντας σ' αυτήν την αδιάλειπτη μνήμη, μην ταραχθείς ψυχικά, αν βλέπεις ότι παραμένει η σκληρότητα. Διότι ο Θεός είναι ελεήμων και οικτίρμων και μακρόθυμος και δέχεται στοργικά κάθε προσπάθειά μας. Μνημόνευε δε συνεχώς τόν Ψαλμωδό που λέει: " Με υπομονή και εγκαρτέρηση περίμενα την προστασία τού Κυρίου και με πρόσεξε και άκουσε την παράκλησή μου" (Ψαλμ. 39,2) και όσα σχετικά ακολουθούν.
Αγωνιζόμενος λοιπόν και δουλεύοντας μ' αυτόν τον τρόπο στην ψυχή σου, να έχεις ελπίδα ότι θα σε επισκιάσει, πολύ γρήγορα, το έλεος του Θεού.

**Σχόλιο από τον γέροντα, π. Αντώνιο Ρωμαίο
Η ανάμνηση των αμαρτιών μας θεωρείται από δόκιμους πνευματικούς ως αποτελεσματική μέθοδος για κατάνυξη.
Η ερώτηση είναι αν μέσα στην προσευχή, την ανάγνωση και την ψαλμωδία, συμβάλλει και η μνήμη των αμαρτιών μας στο να κατανυγούμε. Ο 'Οσιος διαστέλλει την ψυχοτεχνική ανάμνηση των αμαρτιών μας, και μάλιστα μιάς-μιάς λεπτομερώς, από την βαθύτερη βίωση της συνειδητής και ασυνείδητης αμαρτωλότητάς μας. Η πρώτη βοηθά το διάβολο να σταματήσει την προσευχή ή και αυτή την πνευματική ζωή μας, ενώ η δεύτερη είναι χωράφι που μπορεί να βλαστήσει κατάνυξη στα πλαίσια της προσευχής μας.

Από το βιβλίο " Βαρσανουφίου και Ιωάννου,
Κείμενα Διακριτικά και Ησυχαστικά (Ερωταποκρίσεις) "
τόμος Β' Εκδόσεις Ετοιμασία

 

Υάκινθος